Hyperventilatie: van begrijpen tot behandelen
We komen als zorgprofessional regelmatig mensen tegen met hyperventilatieklachten. Deze klachten zijn meestal psychosomatisch en vaak een uiting van onderliggende mentale problemen of stress. Hierdoor worden fysieke klachten en pijn in stand gehouden. Daarbij denken we vooral aan patiënten met terugkerende nekklachten, kaakklachten en andere spanningsklachten, waarbij geen andere onderliggende oorzaak kan aangetoond worden. We kunnen als fysiotherapeut dus allemaal baat hebben bij het herkennen en eventueel behandelen van onderliggende stress en hyperventilatie.
Door de onderlinge samenhang tussen stress en het ademhalingspatroon te erkennen en actief aan te pakken, kunnen we patiënten helpen om hun klachten onder controle te krijgen en hun algemeen welzijn te verbeteren.
Volgens de wetenschappelijke literatuur hebben patiënten met hyperventilatie baat bij een geïntegreerde en holistische aanpak die stresseducatie, stressmanagement, ademhalings- en relaxatietherapie omvat. Daarnaast kan dit een belangrijke aanvulling zijn op de (manuele) behandeling van eventuele spanning gerelateerde lichamelijke klachten.
Fysiotherapeuten kunnen stresseducatie integreren door uitleg te geven over de rol van het autonoom zenuwstelsel en de impact van stress op ons lichaam en onze ademhaling. Het doel is om patiënten te informeren en te laten inzien dat veel van hun symptomen een normale fysiologische reactie van hun lichaam zijn op stress en dat ze controle hebben over deze klachten. Via educatie is het de bedoeling om patiënten bewuster te maken. Op deze manier kan er vaak al een afname van de klachten zijn (bv. bij paniekaanvallen).
Tijdens de relaxatietherapie bieden we als fysiotherapeut verschillende oefeningen aan. Deze zijn wetenschappelijk onderbouwd en beogen een activatie van het parasympatisch zenuwstelsel. We leren de patiënten een techniek aan, ze krijgen oefeningen voor thuis en we proberen deze te integreren in het stressmanagement. Op die manier vinden er blijvende veranderingen plaats in het autonoom zenuwstelsel en zullen ze zich ook op andere momenten, tussen de oefeningen door, kalmer voelen.
Via stressmanagement leren we onze patiënten hoe ze met hun stress kunnen omgaan in hun dagelijks leven. Zo kunnen ze de aangeleerde technieken toepassen om hun spanning te verlagen op momenten dat ze dit nodig hebben. Ze krijgen concrete tools om op stressvolle situaties te reageren. Patiënten leren spanning te herkennen en hier adequaat op te reageren.
Door de combinatie van stress educatie, stress management en praktische oefeningen (ademhalingsoefeningen, relaxatietherapie en fysieke activiteit) kunnen we ervoor zorgen dat patiënten niet telkens opnieuw klachten ontwikkelen en er lange termijneffecten van de behandeling optreden. We proberen zo de onderliggende oorzaak van de klachten aan te pakken en niet alleen de symptomen.
Tijdens deze opleiding zal Gwenaël je uitleggen hoe je stresseducatie kan geven aan patiënten, hoe je relaxatietechnieken en ademhalingsoefeningen kan aanbieden aan patiënten en hoe je de patiënt leert om deze te integreren.
En wie weet, misschien heb je er zelf ook baat bij? 😊
